Uzman: Sosyal medyada beden aşağılama, en yaygın şiddet türü
Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi mecmuasında yayımlanan ‘Nesneleştirme kuramı açısından siber şiddet arenasında vücut aşağılama’ başlıklı araştırma, toplumsal medyanın vücut aşağılama ortamına imkan sağladığını ortaya koydu. Makalede, toplumsal medyada kullanıcıların fizikî görünüm üzerinden birbirini küçümsemesinin giderek yaygın hale geldiği, bunun ruhsal, sosyolojik ve sınıfsal tesirler yarattığı vurgulandı. Kullanıcıların sanal ortamda birbirlerini görmemesi, eleştiri yapmaya daha elverişli bir ortam sunuyor.
”SOSYAL MEDYADA BİRBİRİMİZİ GÖZETLİYORUZ”
Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Seçil Deren Van Het Hof, çalışmaya ait yaptığı değerlendirmede, “’Vücut utandırma’, ‘Bedeni küçümseme’ ya da ‘Beden üzerinden aşağılama’ üzere kavramlar toplumsal medyada sık gündeme geliyor. Toplumsal medya büyük ölçüde görsel içeriklerle şekilleniyor. Bu mecralarda kendimizi göstermemiz, hatta muhakkak bir imajı sürdürmemiz bekleniyor. Yalnızca görünüm fotoğrafları paylaşan hesaplarla karşılaşıyoruz. Böyle hesaplarda bile, kişi kendi fotoğrafını paylaştığında, beğeni ve görüntülenme sayısı bir anda artıyor. Çünkü beşerler birbirlerini görmeye çalışıyor, yani birbirimizi gözetliyoruz” dedi.
‘ÇATIŞMALARI KÖRÜKLEYEN BİR PLATFORMA DÖNÜŞÜYOR’
Prof. Dr. Van Het Hof, toplumsal medyanın yalnızca vücut değil, birçok hususta aşağılama ve hakarete taban hazırladığını söyleyerek, “Bunun en kıymetli nedenlerinden biri anonimlik. İnsanlar toplumsal medyada, gerçek hayatta yüzüne söyleyemeyeceği tabirleri kolaylıkla lisana getirebiliyor. Karşısındakini hiç tanımayacağını bildiği için ölçüsüz, saldırgan yorumlar yapabiliyor. Bu da toplumsal medyayı çatışmaları körükleyen bir platforma dönüştürüyor” dedi.
FİZİKSEL STANDARTLARA MARUZ KALMAK ALGIYI BOZUYOR
Fiziksel standartların dayatılmasıyla sıhhat meselelerinin ortaya çıkabileceğini belirten Prof. Dr. Van Het Hof, “Bize dayatılan bir olağan var. Bu olağanın dışına çıkan şahıslar direkt eleştirilmek ya da alaya alınmak zorunda değil. Ortalamanın üzerinde kiloya sahip birinin fotoğrafına ‘yakışmamış’ üzere yorumlar yapıldığında ve kişi sürekli belirli bir fizikî standarda maruz kaldığında, ‘ben güzel değilim’ algısı oluşabiliyor. Bu algının sonucunda artan yeme bozuklukları, cinsel fonksiyon bozuklukları ve depresyon üzere birçok ruhsal ve fizikî problemle karşılaşıyoruz. Yalnızca medya kaynaklı bir baskı değil, sıhhat söylemi de bu normları destekliyor. Biraz daha kilolu olabiliriz lakin yeniden de sağlıklı olabiliriz. Cildimizde sivilceler olabilir, bu sıhhatle ilgili bir sorun olmayabilir” diye konuştu.
”YAŞLANMAK BİLE KÖTÜ BİR ŞEY ÜZERE GÖRÜLÜYOR”
Medyanın güzellik algısı, moda ve sıhhat söylemlerinin kişiler üzerinde baskı oluşturduğunu kaydeden Prof. Dr. Van Het Hof, “Bu üçü, vücuda dair toplumsal baskıyı çok güçlü biçimde besliyor. Yaşlanmak bile kötü bir şey üzere görülüyor. Herkes genç kalmaya çalışıyor. Halbuki yaşlanmak doğaldır, çizgilerimiz artabilir, saçımız dökülebilir. Lakin biz daima daha genç görünmek için ne yememiz, nasıl uyumamız, hangi antrenmanı yapmamız gerektiği yönünde tavsiyelere maruz kalıyoruz. Bu baskının kaynağı yalnızca medya ya da moda değil, sıhhat sistemi ve onun lisanı de bu sürece dahil” dedi.
‘ESTETİK MÜDAHALEYİ STATÜ GÖSTERGESİ HALİNE GETİRİYOR’
Prof. Dr. Seçil Deren Van Het Hof, Bu baskının estetik ameliyatlara dahi yönlendirdiğini belirterek, “İnsanlar genç görünmek için çeşitli estetik süreçlere başvuruyor. Bu da sınıfsal bir ayrıma neden oluyor. Estetik yaptıracak maddi güce sahip olanlar yaşlanma belirtilerini gizleyebilirken, bu imkanı olmayanlar doğal sürecini yaşamak zorunda kalıyor. Bu durum da estetik müdahaleyi yalnızca kişisel bir tercihten öte, bir statü göstergesi haline getiriyor” tabirlerini kullandı.
