İsrail’de ‘haredi’ krizi: Koalisyon ortağı istifasını duyurdu

Agudat Israel Partisinden “Kudüs İşleri ve Yahudi Mirası Bakanı” Meir Porush, yaptığı açıklamada, Degel HaTorah Partisinin akabinde Birleşik Tevrat Yahudiliği ittifakını oluşturan Agudat Israel Partisi üyelerinin de koalisyondan istifa edeceğini duyurdu.

Porush, İsrail Meclisi Dışişleri ve Savunma Komitesi Başkanı Yuli Edelstein’in hazırladığı yeni taslağın da Haredi hahamlarının taleplerini karşılamadığını belirterek, hahamlarının Agudat Israel üyelerine istifa buyruğu verdiğini aktardı.

İsrail devlet televizyonu KAN’ın haberinde, sunulan istifaların 48 saat içinde yürürlüğe gireceği ve Edelstein ile görüşmelerin buna paralel olarak devam edeceği kaydedildi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun koalisyonu kurtarmak için görüşmeler yaptığı bildirildi.

İstifaların yürürlüğe girmesinin akabinde Neyanyahu’nun koalisyonunda Haredilerden yalnızca Şas Partisi’nin kalacağı, onların da gelecek hafta istifa edebileceği belirtildi.

Agudat Israel ile birlikte Birleşik Tevrat Yahudiliği ittifakını oluşturan Degel HaTorah Partisi üyeleri de istifalarını açıklamıştı.

Birleşik Tevrat Yahudiliği üyelerinin tamamının istifasının yürürlüğe girmesi durumunda Netanyahu hükümetinin 68 olan milletvekili sayısı 61’e düşecek.

Toplam 120 sandalyeli İsrail Meclisi’nde, 11 üyeli Şas Partisi’nin de istifası durumunda hükümet hudut olan 61 sandalyenin altına düşerek salt çoğunluğunu kaybedecek.

HAREDİLERİN ASKERE ALINMASI TARTIŞMASI

İsrail maddelerine nazaran 18 yaşını geçen herkesin zarurî askerlik hizmetini yapması gerekirken Haredilerin askerlikten muaf tutulması yıllardır ülkede tartışılıyordu.

İsrail’in başta Gazze Şeridi olmak üzere 7 Ekim 2023’ten itibaren bölgede yükselen saldırganlığı nedeniyle asker muhtaçlığının artmaya başlamasıyla Haredilerin askere alınması konusu gündeme gelmişti.

İsrail Yüksek Mahkemesi, 25 Haziran 2024’te Haredi erkeklerin mecburî askerlikten muaf tutulmasının yasal desteğinin bulunmadığına ve askerliğe uygun olanların vazifeye alınması gerektiğine karar vermişti.

Hükümetin askere alınmaya uygun yaklaşık 80 bin Haredi erkekten yaklaşık 24 binine askerlik celbi gönderdiği, temmuz prestijiyle 2025-2026 askerlik yılı için “havuz” olarak tanımlanan kümenin geri kalanına buyruk göndereceği kaydedilmişti.

Ultra Ortodoksların askerlikten muaf tutulmasını sağlayacak bir yasanın çıkarılmaması nedeniyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Haredi koalisyon ortakları meclisi boykot etmeye başlamış ve meclisin fesih oylamasına kadar varan bir siyasi krize neden olmuştu.

Sorunun çözülememiş olmasına karşın fesih oylamasında kâfi çoğunluk sağlanamamıştı.