Bakû ile Moskova arasındaki gerilim, Güney Kafkasya’da değişen güç dengesini gösteriyor: Rusya zemin kaybediyor
Rusya-Azerbaycan çizgisindeki diplomatik tansiyon, Moskova’nın Güney Kafkasya siyasetinin çökme riskiyle karşı karşıya olduğuna işaret ediyor. Çünkü Çarlık Rusyası devrinden bu yana Kremlin idaresi birinci defa tıpkı anda hem Ermenistan hem de Azerbaycan’la diplomatik sorun yaşamaya başladı.
MOSKOVA’DAN UZAKLAŞMA EĞİLİMİ
Bakû’nun Kremlin’e reaksiyonu anlaşılır bir durum olsa da Rus gazetecilerin gözaltına alınması ve Azerbaycan Devlet Televizyonu’nda Rusya’ya yönelik düşmanca sözlerin artması üzere gelişmeler, Moskova’dan son periyotlarda uzaklaşma eğiliminin arttığına işaret ediyor. Bunun bir nedeni, Rusya’nın bilhassa savaşla birlikte güç kaybetmesi ve bütün odağını Ukrayna’ya kaydırması. Bu da tıpkı Suriye’de olduğu üzere bölgelerde Rusya’nın tesirinin giderek azaldığı Moskova’ya meydan okunması sonucunu doğurdu. Kafkasya’daysa hem Ermenistan hem de Azerbaycan, Rusya’dan uzaklaşma siyaseti güttü.
Bu hususta değerli bir gösterge, Azerbaycan’ın 2023 sonunda Karabağ’da Rusya’nın himayesinde kurulan statüye meydan okuyarak bölgede etnik Ermeni ayrılıkçıların işgali altındaki yerleri geri alması oldu. İkincisiyse Güney Kafkasya ve Orta Asya, son bir yıldır Batılı diplomatların ağır ziyaret düzenlediği bir bölge haline geldi. Münasebetiyle RusyaAzerbaycan krizi, Batı’nın bu bölgede Moskova’ya karşı tesirinin artmasının bir sonucu olarak görülebilir.
KİEV’E SİLAH KESİNTİSİ
WashIngton’ın Kiev’e kritik silah sevkıyatını durdurma kararı alması, ağırlaşan Rus hava hücumları ile gayret eden Ukrayna’da korku yarattı. Memleketler arası basında çıkan haberlere nazaran Pentagon (ABD Savunma Bakanlığı), “kendi stoklarının çok düşük olduğu gerekçesiyle” Ukrayna’nın Rus hava hücumlarını önlemek için gereken kimi mühimmatların son günlerde transferini durdurdu. Politico haber portalı, kelam konusu kararın Ukrayna’ya Patriot hava savunma füzelerini de içerdiğini tez etti. Ukrayna idaresi ise Kiev’deki ABD’nin maslahatgüzarını dışişleri bakanlığına çağırarak rastgele bir sevkıyat kesintisinin Rusya’yı cesaretlendireceğini belirtti.
Ukrayna Savunma Bakanlığı, dün ABD’nin kararına ait resmi bir bildirim almadığını ve yetkililerden açıklama beklediklerini bildirdi. Kremlin ise “Ukrayna’ya daha az silah akışı olursa çatışmanın daha çabuk sona ereceğini” öne sürerek kararı memnuniyetle karşıladı. ABD Başkanı Donald Trump, geçen hafta Lahey’deki NATO Zirvesi’nde “Ukrayna’ya daha fazla Patriot satabileceklerini” söylemişti. ABD’nin tüm silah yardımı şubatta kısa bir müddetliğine durdurulmuştu. Martta ise sevkıyatlarda ikinci ve daha uzun bir duraklama yaşanmıştı.
MACRON-PUTİN GÖRÜŞTÜ
Öte yandan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un yaklaşık üç yılın akabinde birinci sefer evvelki akşam Rus mevkidaşı Vladimir Putin’i aradı. Kremlin, açıklamasında “Talep, Fransız tarafından geldi. Putin, diyaloga girmeye hazır olduğunu tekraren lisana getirdi” dendi. Önderlerin iki saatten uzun süren bir görüşme yaptığı aktarılırken İran ile Ortadoğu mevzularının ele alındığı bildirildi. Açıklamada, “Putin, Ukrayna çatışmasının uzun yıllar boyunca Batılı devletlerin siyasetlerinin direkt bir sonucu olduğunu anımsattı” dendi.
