İran-İsrail savaşı gübre ve mazot fiyatlarını uçurdu: Tarımda yeni zam riski!
İran-İsrail savaşının gübre fiyatlarını bir ayda yüzde 38, mazot fiyatlarını ise yüzde 6’dan fazla artırdığı belirtildi. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, haziran ayına ait üretici ve market fiyat farkları ile girdi maliyetlerindeki artışlara dair değerlendirmelerde bulundu.
Bayraktar, Türkiye’nin kimyasal gübre hammaddesinin yüzde 90’dan fazlasını ithal ettiğini, hasebiyle gübre piyasalarının hem dış piyasalardaki gelişmelere hem de dolar kuruna bağlı olduğunu vurguladı. 13 Haziran’da başlayan İran-İsrail savaşının gübre fiyatlarını artırdığını söz etti.
Savaş bölgesindeki ülkelerin dünya gübre üretiminde önde gelen pozisyonda olduğunu belirten Bayraktar, sevkiyat yollarındaki kısıtlamaların Türkiye’deki gübre piyasasını olumsuz etkilediğini söyledi.
GÜBRE VE MAZOT FİYATLARINDA ÖNEMLİ ARTIŞ YAŞANDI
Haziran ayında ÜRE gübresi fiyatı bir ayda yüzde 38,5 artarak 27 bin 192 liraya yükseldi. DAP gübresi ise yüzde 12,9 artışla 30 bin 521 liraya ulaştı.
20.20.0 kompoze gübresi yüzde 10,7, amonyum sülfat yüzde 6, amonyum nitrat ise yüzde 3,1 oranında zamlandı. Yıllık bazda ise ÜRE gübresi yüzde 99,4, DAP gübresi yüzde 48,8, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 42,7, amonyum nitrat yüzde 36, amonyum sülfat ise yüzde 34,7 oranında artış gösterdi.
Bayraktar ayrıyeten, mazotun litre fiyatının aylık yüzde 6,2, yıllık yüzde 15,1 artışla 49 lira 89 kuruşa yükseldiğini belirtti. Yıllık bazda süt ve besi yemi fiyatları yüzde 30, elektrik fiyatları ise yüzde 47 oranında artış gösterdi.
GÜBRE EKSİKLİĞİ ZİRAÎ RANDIMANI OLUMSUZ ETKİLEYEBİLİR
Bayraktar, önümüzdeki periyotta mısır, ayçiçeği ve çeltik üzere sıcak iklim tahıllarında üst gübrelemelerin yapılacağını, lakin evvelden gübre temin edemeyen çiftçilerin yüksek fiyatlardan almak zorunda kalacağını yahut gübre alamayacağını aktardı.
Nisan ayında yaşanan zirai donun meyvelerde, akabinde meydana gelen kuraklığın buğday ve arpa üzere serin iklim tahıllarında randıman kayıplarına yol açtığını hatırlatan Bayraktar, gübre noksanlığı nedeniyle oluşacak randıman düşüşlerinin ziraî üretimdeki ziyanı büyüteceğini vurgularken, “Başta gübre olmak üzere artan girdi fiyatlarıyla üretimde zorlanan çiftçilerimizin desteklenmesi değerlidir. Bu kapsamda 2025 yılı takviyeleri içinde yer alan temel dayanakların artırılması sağlanmalıdır” dedi.
FİYAT FARKI YÜZDE 600’E ULAŞTI
Haziran ayında üretici ile market ortasındaki fiyat farklarının dikkat cazip düzeylere yükseldiğini belirten Bayraktar, fiyat farkının en fazla yüzde 600 ile karpuzda görüldüğünü söyledi. Üreticide 2 lira olan karpuzun markette 14 liraya satıldığına dikkat çekti.
Karpuzdaki fiyat farkını yüzde 284 ile kuru soğan, yüzde 261,6 ile kabak, yüzde 225,5 ile nohut ve yüzde 220,8 ile kuru fasulye takip etti.
Haziran ayında markette fiyatı en çok artan eser yüzde 42 ile limon olurken, en fazla düşen eser yüzde 67,5 ile karpuz oldu. Üreticide ise en çok fiyat artışı yüzde 43,1 ile kırmızı mercimekte, en çok fiyat düşüşü ise yüzde 89,5 ile karpuzda gerçekleşti.
