Yurdun dört bir yanından yangın haberleri geliyor: 4 etkene dikkat
Tarım Orman-İş Sendikası Genel Başkanı Yusuf Kurt, yangınlar konusunda 4 noktaya dikkat çekti. Kurt’un tespit ve değerlendirmeleri şöyle:
BİÇERDÖVER RİSKİ
1- Yangınların değerli bir kısmı tarım topraklarından çıkıyor. Biçer döverler evvelce mahsülü 15 santimden biçerlerdi. Artık saman kıymetli olduğu için topraktan biçiyorlar. Taşlarla sürtünmeden meydana gelen kıvılcımlardan ötürü yangınlar çıkıyor. Son yangınlardan kimileri tarım topraklarından çıktı. İzmir ve Çanakkale’deki kimi yangınlar. Çanakkale’de tarım arasinde çıkan yangından geniş bir alan ziyan gördü. Buğday tarlasında biçerdöverden çıktı. Yangının rulmanlardan çıkan kıvılcımlardan meydana geldiği belirtiliyor.
ENERJİ HATLARI
2- Elektrik sınırları ve trafolardan da yangın çıkıyor. Kimi çizgiler eski. Örneğin İzmir’deki yangınlar için trafodan çıktığı tezleri da var.
‘GÜÇSÜZ KALIYORLAR’
3- Bu yıl emekli olacakların aylıkları yaklaşık yüzde 30 oranında daha düşük bağlanacağı için geçen yılın sonunda çok sayıda orman emekçisi, arazöz sürücüsü emekli oldu. Onların yerine mayıs ayında yenileri alındı lakin onlar da deneyimsiz. Yer gruplarında eksiklikler var. Tamam havadan söndürmede gelişme var lakin asıl müdahaleyi yapanlar yerdekiler. Yangın belirli bir düzeye ulaştığında havadan mühalade yetersiz kalıyor. Yer grupları güçsüz kalıyor. Meğer yer grupları çok daha fazla güçlendirilmeli. Yangını asıl söndüren yer takımlarıdır.
KÖYLÜ ÇEKİLDİ
4- Evvelce orman köylüleri yangına müdahale ediyordu. Zira yangın söndürme ile “mükelleftiler.” Lakin sonrasında mevzuatı değiştirdiler. Artık köylüler “mükellef” değiller. Onların yerine “gönüllüler” diye birşey çıkardılar. Gönüllüler, köylüler kadar ormana yakın değiller. Gönüllülerin ormana ulaşması vakit alıyor. Köylü ormanı, araziyi biliyordu. Yangına daha âlâ müdahale ediliyordu.
Kurt, son çıkan yangınların tamamının insan kaynaklı ihmal yahut sorumsuzluktan kaynaklandığını söyledi.
TBMM GÜNDEMİNDE
Yagınlarla uğraş için kullanılan uçak, helikopterler TBMM gündemine taşındı. CHP Manisa Milletvekili Vehbi Bakırlıoğlu, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde, şu sorulara karşılık istendi:
“Ocak 2025 tarihinden bu yana ülke genelinde kaç adet orman yangını meydana gelmiştir ? Yangın söndürme çalışmaları için kullanılan uçak ve helikopter sayısı nedir ? Bu araçların kaçı özel firmalara, kaçı ise kamu kurumlarına aittir ? Yangın söndürme uçağı ve helikopteri temini maksadıyla yapılan son ihale hangi firma yahut firmalara verilmiştir ? Bu ihalenin toplam bedeli ne kadardır ? Kaç adet gece görüşlü helikopter kiralanmıştır ?”
GEÇEN YIL DURUM NEYDİ ?
Orman Genel Müdürlüğü’nün 2024 Faliyet Raporu’na nazaran, geçen yıl 3 bin 797 adet orman yangınına müdahale edildi. 27 bin 485 hektar orman alanı yangınlarda ziyan gördü. 2020-2024 periyodunda ise yılda ortalama; 2 bin 945 adet orman yangınına müdahalede bulunuldu. Toplam 43 bin 255 hektar orman alanı ziyan gördü.
75 HAVA ARACI KİRALANDI
Raporda, kiralanan hava araçlarına da yer verildi. Buna nazaran, geçen yıl 75 hava aracı kiralandı. 8 İHA ve 5 kamera Savunma Sanayi Destekleme Fonu’na (SSDF) aktarılan kaynaktan karşılandı. Raporda, “Ayrıca; üretici firma olan BAYKAR A.Ş tarafından envanterimize 2 adet insansız hava aracı hibe edilmiştir” denildi. Rezerv güç kapsamında Milli Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı’na ilişkin 36 helikopter, 2 uçak ve 2 İHA olmak üzere toplam 40 hava aracına gereç takviyesi sağlandığı, tekrar bu kapsamda kullanılan 469 bin 279 litre yakıtın karşılandığı kaydedildi.
ENVANTERDEKİ ARAÇLAR
Raporda, envantere kayıtlı; 9 helikopter, 10 uçak ve 10 İHA’nın orman yangınlarıyla çabada faal biçimde kullanıldığı, yangın döneminde 105 yangın söndürme helikopteri, 27 uçak, 14 İHA, 1 idare uçağı ve 6 idare helikopterinin misyon aldığı belirtildi.
Raporda geçen yıl kiralanan uçak, helikopter ve İHA’lar için ne kadar ödeme yapıldığı da yer aldı. Yapılan kontratlara işaret edilen raporda, şöyle denildi:
“Savunma Sanayii Başkanlığı’nca toplam mühleti 3 yıl olmak üzere (2022-2023 ve 2024) 7 adet Hava Aracı Kiralama Proje Mukavelesi, Orta Sınıf Helikopter Kiralama Kontratı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Rusya Acil Durumlar Bakanlığı ile protokol imzalanarak toplam 75 adet hava aracı kiralanmış ve 3 milyar 784 milyon 77 bin 106 TL (3 yıllık kiralama projeleri kapsamında; 50 helikopter için 2 milyar 137 milyon 386 bin 930 TL – 14 uçak için 1 milyar 230 milyon 334 bin 594 TL – Jandarma Genel Komutanlığı’ndan kiralanan 10 helikopter için 251 milyon 732 bin 517 TL – Rusya Acil Durumlar Başkanlığı’ndan kiralanan 1 uçak için 164 milyon 623 bin 65 TL ), 8 İHA için ise toplam 1 milyar 364 milyon TL ödeme yapılmıştır.”
