Ekonomiden dertli turizmciyi bir de savaş tedirginliği sardı, rezervasyonlar dibe vurdu: Turizmde savaş gölgesi
Ortadoğu’da İsrail ve İran ortasında tırmanan savaşın karşılıklı hava taarruzlarıyla devam etmesi, Türkiye turizmini de huzursuz etti. Kesim temsilcileri, şu an için iptal olmadığını lakin yeni rezervasyonlarda önemli bir yavaşlama gözlemlendiğini aktarıyor. Turizmde en kıymetli faktörlerden biri olan “güvenlik algısı”, bölgedeki her çatışmayla birlikte tekrar sorgulanıyor. Bu durumun uzun sürmesi halinde, 2025 dönemi gayelerinin tutmayacağından kaygı ediliyor.
“HEDEFLER TUTMAZ”
Seyahat Acenteleri Yöneticileri Derneği (SAYD) Başkanı Mehmet Gem, rezervasyonlardaki düşüşün dikkat cazibeli olduğunu belirterek “Normalde şu günlerde günde 100 kişi civarında rezervasyon gelmesi beklenir ancak artık bu sayı 6 ve 10 arasında” dedi.
Zaten Rusya pazarında yüzde 15, Almanya pazarında ise yüzde 30’a yakın kayıp yaşandığını söyleyen Gem, bu tabloya bir de savaş tedirginliği eklendiğinde yıl sonu amaçlarının tutmayabileceğini vurguladı. Gem, “Savaş uzar ve büyürse, İran-Irak savaşında da çok olumsuz halde deneyimlediğimiz ağır sonuçlarla karşılaşabiliriz. Avrupalılar açısından Ortadoğu’nun kapı komşusu olan Türkiye’ye karşı önemli bir tedirginlik var ve bu, rezervasyon iptallerine kadar gidebilir” dedi.
“SATIŞLAR ESASEN KÖTÜYDÜ”
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Lider Başdanışmanı Hamit Kuk ise son iki aydır Ortadoğu pazarında önemli bir sakinlik olduğunu, rezervasyon akışının büsbütün durduğunu tabir etti. Avrupa pazarında da erken rezervasyon periyodunda beklenen satışların yapılamadığını, şu sıralar ise günübirlik rezervasyonların bile yavaşladığını kaydetti. Fakat Kuk, bu sakinliğin süreksiz olduğunu düşünüyor: “Bu sene en büyük rakibimiz olan Avrupa ve Rus pazarını alıp götüren Mısır, İsrail’e yakın olduğu için oradaki rezervasyonlar Türkiye’ye kayabilir” diyerek ihtiyatlı bir optimistlik paylaştı.
“TURİZMİ TEMEL VURAN, ENFLASYONİST ORTAM”
Kuk’a nazaran turizmi temel zorlayan ise savaş değil, Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik ortam. “Bir vaktin ‘nas ekonomisi’, enflasyonu hortlattığı üzere enflasyonu ve dövizi aşan fahiş fiyatların oluşmasına da neden oldu” diyen Kuk, şu bilgileri paylaştı: “Son beş yılda döviz yüzde 460 arttı lakin turizm tedariğinde et fiyatı yüzde 1260 arttı.”
Tedarik zincirindeki bu artışların işletme maliyetlerini de katladığını tabir eden Kuk, Türkiye’nin turizmde artık “pahalı ülke” pozisyonuna geldiğini söyledi. Kuk, “Mısır’da 500 Avro’ya satılan bir tatil paketi bizde 650 Avro. Avrupa’nın orta sınıfında da bir ekonomik daralma var, beşerler bütçelerine uygun destinasyonlara yöneliyor” dedi.
Türkiye’nin, dünya genelinde artan turizm hareketliliğinden gereğince hisse alamadığına dikkat çeken Kuk, “Geçen yıla kıyasla rakiplerimizde yüzde 5’lik rezervasyon artışı var. Biz ise eksi yüzde 3’teyiz. Bu ciddiye alınması gereken bir gerileme” değerlendirmesinde bulundu.
“ASIL DARBEYİ VAN YEDİ”
Savaş en çok Van turizmini vurdu. Tarihi yapıları ve doğal güzellikleriyle bölgenin en değerli turizm destinasyonlarından biri olan Van’da, ziyaretçilerin büyük kısmını olağanda İranlı turistler oluşturuyordu. Lakin kent iktisadına her yıl milyonlarca dolar katkı sunan bu kitle, güvenlik kaygıları ve ekonomik nedenlerle Van’dan uzaklaştı.
Van Otelciler ve Turizmciler Derneği Başkanı Çetin Demirhan, rezervasyonların yüzde 90’ının iptal edildiğini açıkladı. Demirhan, “Geçen yılki akınlardan beri zati yüzde 50 ziyaretçi kaybımız vardı. İranlıların alım gücü düştü, Türkiye onlar için değerli hale geldi. Tekrar de okulların tatil olduğu bu devirde otellerde tam doluluk beklerken rezervasyonların yüzde 90’ı iptal edildi. Van için turizm çok kıymetli bir gelir kaynağı. Savaş yalnızca otelleri değil, tüm işletmeleri çok sıkıntı durumda bıraktı” dedi.
