Uzmanlar, yasa için Kültür ve Turizm Bakanlığı’na çağrı yapıyor: Arkeolojik alanlar tehdit altında
Yasa teklifi sadece zeytinlikleri değil; ormanları, yaban hayatı geliştirme alanlarını, sulak alanları ve özel muhafaza bölgelerini de etkiliyor. Teklife nazaran “stratejik ve kritik madenler” ile ön lisans/lisansı bulunan yenilenebilir güç projeleri için “acele kamulaştırma kararı” alınabilecek. Bu düzenleme antik kentleri de etkileyecek. Arkeologlar dünyada bir örneğinin olmadığını ve yalnızca rant çıkarı dedikleri yasa için Kültür ve Turizm Bakanlığı’nı vazifeye çağırıyor!
‘GERİ ÇEKİLMELİ’
Doğal Hayatı Muhafaza Vakfı ise yaptığı açıklamada, “WWF-Türkiye; tabiatın, binlerce yıllık zeytinliklerin, ormanların, meraların ve kültürel varlıkların korunması için tüm siyasi partilere ve milletvekillerine davette bulunuyor: “Bu yasa teklifi tabiat ve insan ömrü için büyük bir tehdittir. Bu nedenle yasa teklifi geri çekilmeli, tabiata ve topluma ziyan verecek düzenlemeler yine değerlendirilmelidir” sözlerine yer verdi. Arkeolog Prof. Dr. Mehmet Özdoğan ve Kültürel ve Doğal Mirası İzleme Platformu Yöneticisi Arkeolog Nezih Başgelen yasa taslağıyla ilgili gazetemize açıklamalarda bulundu.
‘DÜNYANIN HİÇBİR YERİNDE TASLAKTAKİ ÜZERE BİR UYGULAMA YOK’
– Arkeolog Prof. Dr. Mehmet Özdoğan:
Bu yasa tasarısının en zıt tarafı: Alanda kültür varlığı var mı diye önden bakılmıyor. Sonradan arkeolojik varlık olduğu görülürse ve bakanlık hafriyatı gerekli derse, şirketin bütün masrafını bakanlık üstlenmek durumunda. Bu bütün memleketler arası mutabakatlara zıt. Bütün mukavelelerde evvel alanda kültür varlığı var mı diye bakılır. Kurtarma hafriyatı ile çözülebilir mi diye bakılır. Kurtarma hafriyatı yapılacaksa masrafını şirket vermek zorunda zira. Sonraki etapta arkeolojik kalıntı çıkarsa kurtarma hafriyatının fiderini şirket vermek zorunda. Dünyanın hiçbir yerinde taslaktaki üzere bir uygulama yok. Bu yasa geçerse tüm arkeolojik alanlar tehdit altına girer, tıpkı münasebet öbür inşaatlar için de kullanılır. Bu zeytinliklerden daha vahim sonuçları olan bir akıl…
‘KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI’NI MİSYONA DAVET EDİYORUZ
– Nezih Başgelen (Kültürel ve Doğal Mirası İzleme Platformu Yöneticisi, Arkeolog):
Kültürel ve doğal etraf bedellerinin zalimce yok edilmesi karşısında tüm dünyada ve ülkemizde kritik bir kademedeyiz. Globalleşmenin azgın/rantsal/gözü dönmüş dünyasında ya bizi var eden tüm ekolojik/yaşamsal dengelerin/ bedellerin göz nazaran göre, birer birer yok edilmesine seyirci kalacağız ya da bunlara neden olanları/yok eden etmenleri birer birer etkisiz hale getirip mukadderatımızı kendimizce belirleyebilmenin her alanda gayretini verip tabiat ile ahenk içinde, yaşayabilen toplumlar olabilmenin yolunu ne kıymetine olursa olsun bulacağız. Bu açıdan vakit geçirmeden gerçekçi bir ortak paydaya , güçlü bir vizyona, akılcı bir stratejiye, gereksinim var.
Tüm dünyada ömrün kaynakları, tiplerin geleceği tehlikede iken olan biteni görmezden gelerek, boş yakınmalarla, günü geçmiş telaffuzlarla bu tehlikeleri bertaraf edebilmemiz çok güç. Uygarlık tarihinin hiç yaşamadığı ölçekteki sıkıntılar ve tahribat karşısında gerek yaşadığımız coğrafyada ve dünyada kaçınılmaz bir varoluş gayretinin şafağındayız. Ülkemizin tarihi coğrafyası Edirne’den Kars’a, Sinoptan Anamur’a tarih öncesinden günümüze inanılmaz zenginlikte kültür varlıkları ve arkeolojik yerleşimlerle doludur. Tüm bunların korunması anayasal zorunluluktur. Rantsal önceliklerle hazırlanan yasa tasarısındaki hususlar hiçbir biçimde, gerek ulusal, gerekse memleketler arası mevzuatımız açısından kabul edilemez. Dünya da bir örneği yok. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nı misyona davet ediyoruz.
