NASA yıldız yutan ‘Uzay Canavarı’nı tespit etti: Space Jaws’ yıldızları yutuyor

600 milyon ışık yılı uzaklıkta, yıldızları parçalayıp yutan dev bir kara delik… NASA’nın Hubble Uzay Teleskobu, tarihte birinci kere galaksi merkezinde bulunmayan bir kara deliğin “gelgit bozulumu olayı” (TDE) sırasında bir yıldızı yok ettiğini gözlemledi. “AT2024tvd” olarak isimlendirilen bu fevkalâde olay, uzay biliminde kara deliklerin pozisyonlarına ve evrimlerine dair kıymetli bir keşfin önünü açtı.

GALAKSİ DIŞINDA GEZEN KARA DELİK YILDIZ YUTTU

“Space Jaws” lakabı takılan bu kara delik, yaklaşık 1 milyon Güneş kütlesine sahip ve bir yıldızın çok yakınına gelmesiyle onu parçalayıp emdi. Bu olay sırasında ortaya çıkan radyasyon yalnızca Hubble tarafından değil; NASA’nın Chandra X-Işını Gözlemevi, New Mexico’daki Çok Büyük Dizi Radyo Teleskobu (VLA) ve Caltech’in Palomar Gözlemevi tarafından da kaydedildi.

AT2024tvd ismi verilen olay, şimdiye kadar tespit edilen 100’den fazla TDE ortasında eşsiz zira bu tıp olaylar ekseriyetle kara deliklerin bulunduğu galaksi merkezinde gerçekleşiyor. Bu ise birinci defa galaksinin dış bölgelerinde yer alan bir kara delikten kaynaklandı.

İLK SEFER GÖRÜLDÜ

Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley’den Prof. Ryan Chornock’a göre bu keşif, daha evvel sadece teoride var olduğu düşünülen gezgin üstün kütleli kara deliklerin gözlemlenmesini sağladı. Makalenin başyazarı ve UC Berkeley astrofizikçisi Yuhan Yao ise şunları söyledi: “AT2024tvd, optik gökyüzü taramalarında yakalanan birinci merkez dışı TDE. Bu da gelecekte daha fazla gezgin kara deliğin keşfedilebileceği manasına geliyor.”

Yao, bu tıp olaylara şimdiye kadar bilimsel ilgisizlik olduğunu belirterek, “Bu keşif, araştırmacıların bu cins olayları daha fazla araştırmasına yol açacak” dedi.

AYNI GALAKSİDE İKİ KARA DELİK

Olayın gerçekleştiği galakside, merkezde yer alan ikinci bir kara delik daha bulunuyor—bu da Güneş’in 100 milyon katı kütleye sahip. Fakat bu iki dev kütleli kara delik, yerçekimsel olarak birbirine bağlı değil. Ortalarındaki ara yaklaşık 2.600 ışık yılı; bu, Dünya ile Samanyolu’nun merkezindeki kara delik Sagittarius A* ortasındaki aralığın onda biri kadar.

Küçük olan kara deliğin, vakit içinde büyük olan merkeze yanlışsız spiral çizerek yaklaşabileceği ve bir birleşmeyle sonuçlanabileceği düşünülüyor.