PKK’nin ‘fesih’ bildirisi sonrası gündemdeydi: Mansur Yavaş’tan dikkat çeken ‘Lozan’ çıkışı
Ankara Büyükşehir Belediye (ABB) Başkanı Mansur Yavaş, Konya’da üç gün sürecek “Tarihi Kentler Birliği Olağan 1. Meclis Toplantısı: Ulusal Çaba Rotası Kongresi”ne katıldı.
Toplantının birinci bölümünde, Tarihi Kentler Birliği Encümen Üyeleri seçimi yapıldı. Encümene Bartın Belediye Başkanı Muhammed Rıza Yalçınkaya, Sur Belediye Lideri Adnan Örhan, Sarıyer Belediye Başkanı Mustafa Oktay Aksu, Menteşe Belediye Lideri Gonca Köksal Aras, Şehzadeler Belediye Başkanı Gülşah Durbay, Mut Belediye Lideri Murat Orhan ve Geyve Belediye Başkanı Selçuk Yıldız seçildi.
Toplantının, Ulusal Kongre Rotası kısmında konuşan Yavaş, Ulusal Gayret Rotası’nın, yalnızca bir proje değil, birebir vakitte bu toprakların ruhunda, belleğinde derin izler bırakmış bir tarih seyahati olduğunu vurgulayarak, “Adım adım, iz iz, doküman evrak takip ettiğimiz o büyük yürüyüşü artık dijital bir haritaya dönüştürdük. Bu sırf bir rota değil; bu, bir milletin en karanlık günlerde yaktığı umut ateşinin izidir. Bu rota, Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın 16 Mayıs 1919’da İstanbul’dan yola çıkışıyla başlayıp, 23 Ekim 1922’de düşmanın bu topraklardan atılmasıyla taçlanan bir milletin tekrar ayağa kalkışının kıssasıdır. Bugün, ne yazık ki bu büyük destan birden fazla vakit birkaç satıra ya da satırlar ortasına sığdırılıyor. Halbuki biz biliyoruz ki Ulusal Gayret sadece cephelerde değil, hanlarda, mescitlerde, meskenlerde, yollarda, insanların yüreklerinde yazıldı” diye konuştu.
“MİLLİ ÇABA ROTASI’NI SIRF AKTARMAKLA KALMIYOR; CANLANDIRIYORUZ”
Tam da bu inançla, Tarihi Kentler Birliği olarak, bu büyük yürüyüşün izlerini geleceğe taşımayı misyon bildiklerini söyleyen Yavaş, şöyle devam etti:
“Unutulmaya yüz tutmuş, kahramanları görmezden gelinen yerleri hatırlatmak, hatırlatmakla da kalmayıp belgeleyip yaşatmak istedik. Zira tarih, sadece geçmişi anlamak için değil; bugünü kurmak ve yarını aydınlatmak içindir. Samsun’da Mıntıka Palas’ta yapılan birinci toplantıyı, Havza’da Yörgüç Paşa Mescidi önündeki birinci mitingi, Amasya’da Sultan Beyazıt Mescidi kürsüsünden yükselen o unutulmaz sesi unutmadık. Erzurum ve Sivas Kongrelerinin mütevazı, lakin tarih dolu salonlarını, Tokat’ta Vasfi Süsoy Konağı’nı, Kayseri’de İmamizade Konağı’nı, Kırşehir’de Hacı Ali Bektaş Ağa’nın meskenini unutmadık. Bunlar yalnızca taş binalar değil; bir milletin bahtının tekrar yazıldığı, iradenin güçlendiği, umudun filizlendiği yerlerdir.
Bizler de geçmişimizin izlerini geleceğe taşıma davasıyla Ulusal Çaba Rotası’nı sadece aktarmakla kalmıyor; canlandırıyoruz, görselleştiriyoruz. Dokümanlarla, haritalarla, arşiv imgeleriyle dijital belleğe aktarıyoruz. Giresun’dan Urfa’ya, Bozüyük’ten Antep’e, Ankara’dan Akşehir’e, Anadolu’nun dört bir yanında yükselen direnişin kıssalarını de bu büyük haritaya işliyoruz. Dekovil Hattı’nı sırtlayarak döşeyen bayanlarımızı, Ahmet Halis’in ‘Ben öldüğümde arkadaşlarımın yanına gömün’ dediği yeri, Giresunlu istekli alayların cepheye yürüyüşünü ve 26 Ağustos sabahı toprağa düşen genç fidanlarımızı, hepsini bu rotanın kesimi haline getiriyoruz. Zira bu yalnızca bir anma değil, bizim için onurlu bir vazifedir. Unutmayalım, tarih unutulursa eksilir, aktarılırsa çoğalır.
İsim verirsem yanlış anlaşılır diye söylemiyorum lakin bizi yönetenlerin çabucak hemen hepsi Sakarya Meydan Muharebesi dendiği vakit bunu gidip Adapazarı’nda hatırladılar biliyor musunuz? Sakarya Meydan Muharebesi’ni kutladılar. Halbuki Haymana Polatlı ortasında Sakarya Köyü’nün olduğu yerdedir. Bu hepimizin eksikliğidir. Daha yüz yıl olmadan savaşın yerlerini unuttuğumuzu gösteriyor. Daha geçen hafta orada bir tane el bombası bulundu. Hala oraları kazanlar o günden kalma mermileri silah modüllerini görüyorlar.”
“BU, YALNIZCA TARİH DEĞİL; BU, KİM OLDUĞUMUZU HATIRLATAN BİR AYNADIR”
Başkan Mahsur Yavaş, bunların gelecek jenerasyonlara kesinlikle aktarılması gerektiğini düşündüklerini, Ulusal Çaba Rotası’nın da tam olarak bu yüzden doğduğunu belirterek, “Çünkü bu kıssalar hala bugünümüze, yarınlarımıza istikamet veriyor, ilham oluyor. Tam da Lozan Antlaşması’nın tarihî manasının tartışma konusu edildiği bir periyotta, Ulusal Çaba Rotasını hayata geçirmek, bu topraklarda verilen büyük direnişi ve bağımsızlık iradesini hatırlatmak açısından son derece değerlidir. Zira biz biliyoruz ki Lozan, bu yürüyüşün, bu milletin topyekûn gayretinin diplomatik alandaki zaferle taçlanmış sonucudur. Kara Fatma’nın hamaseti, Yahya Kaptan’ın acısı, Akşehir’de oynanan o kapalı futbol maçı, Behiç Erkin’in Dekovil Sınırı için verdiği insanüstü uğraş. Bu yalnızca tarih değil, bu, kim olduğumuzu hatırlatan bir aynadır” şeklinde konuştu.
Yavaş, bugün artık çocukların, bu dijital rota sayesinde sırf bir yeri değil, bir milletin nasıl ayağa kalktığını, nasıl kenetlendiğini göreceğini, birlik, kararlılık, dayanışma ve vatan sevgisiyle örülmüş bu öykülerin, onların yüreğinde yesyeni ışıklar yakacağını vurguladı.
Projenin, kültür turizmine de katkı sunacağına, kentlerin hafızasını canlandıracağına işaret eden Mansur Yavaş, “Her durak bir bellek taşı, her öykü, bir milletin yine doğuşuna tanıklık edecek” dedi.
“BU MİLLETİN ÇOCUKLARI, YÜZYIL EVVEL BU ÜLKE NASIL KURTULMUŞ, BUNU İLİKLERİNE KADAR İŞLEMEK ZORUNDADIR”
Bu büyük emeğin hayata geçmesinde katkı sunan tüm belediyelere, akademisyenlere, araştırmacılara, arşivcilere ve teknik gruba teşekkürlerini ileten Yavaş, şöyle konuştu:
“Ne keyifli ki daima birlikte geçmişin izlerini geleceğe taşıyoruz. Unutmayalım, bu rota, yalnızca bir tarih seyahati değil; bir milletin kendine dönüş kıssasıdır. Bunun uzun bir yol olduğunu biliyoruz, lakin birlikte yürürsek, anıların, bu değerli hazinenin de asla kaybolmayacağını biliyoruz. Hepinizi bu seyahate, Ulusal Mücadele’nin izinde bizimle birlikte yürümeye davet ediyorum.
Ortadoğu’nun bugünlerini hepimiz görüyoruz değil mi? Daha düne kadar yakınımızda Suriye vardı. Biliyoruz ki hala büyük harika devlet geçinenlerin bu toprakların üzerinde yüzyıl evvel çizdikleri haritayı tekrar tasarlayıp yine önümüze sürdüğü günlerdeyiz. Hasebiyle öncelikle kendi çocuklarımız, bu milletin çocukları, yüzyıl evvel bu ülke nasıl kurtulmuş, bunu iliklerine kadar işlemek zorundadır. Ne kadar zorluklarda neler başardığımızı görmek zorundadır ki bugün haydutluk yapan dünyaya rest çeken bu muhteşem ülkelerin yarın Türkiye üzerinde bir emelleri olduğu takdirde yüz yıl evvelki dedelerimizin torunlarının da birebir yoldan gideceğini herkese göstermenin yolu budur, geçmişi unutturmamak.”
