Saraçhane tutukluları anlattı: ‘İçeride çok zorlu bir süreç geçirdik’
BBC Koç Üniversitesi öğrencileri tahliye eden sınıf arkadaşları için Marmara Ceza İnfaz Kurumu önünde pankart açtı. İstanbul 49. Asliye Ceza Mahkemesi, Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasının akabinde başlayan protestolarda tutuklanan 102 kişi hakkında tahliye kararı verdi.
Aralarında CHP Parti Meclisi’ne seçilen ve “Her Şey Çok Hoş Olacak” sloganının ilham kaynağı olmasıyla tanınan Berkay Gezgin’in de olduğu tutuklular, Silivri’deki Marmara Ceza İnfaz Kurumu’ndan özgür bırakıldı.
Tahliye edildikten sonra BBC Türkçe‘ye konuşan tutuklular, cezaevinde berbat muamele gördüklerini ve kimilerinin bir mühlet isimli mahkumlarla tıpkı koğuşlarda kaldığını anlattı.
İsmini vermek istemeyen bir tutuklu, gözaltı ve nezaret sürecinde darp edildiğini söyledi.
Başka bir tutukluysa hapishane yerleşkesi içindeki hastanede “sözlü tacize” uğradığını, bahisle ilgili şikayetçi olduğunu söyledi.
‘ZATEN NİÇİN İÇERDEYDİM?’
İstanbul’un Silivri ilçesindeki Marmara Ceza İnfaz Kurumu’nun girişinde büyük bir kalabalık var.
Hava kaideleri kasvetli, soğuk ve yağmurlu, lakin kalabalık kararlı.
Onlarca kişi, yaklaşık üç haftadır başka kaldıkları yakınlarına kavuşmanın heyecanıyla bekliyor.
Tahliye edilen tutuklular, sistemli olarak servislerle cezaevinin kapısına getiriliyor.
Her yeni servisin kapısı açıldığında kalabalıktan tezahürat ve sloganlar yükseliyor. İçeriden çıkan tutuklular, gözleriyle yakınlarını arıyor.
Ellerinde ferdî eşyalarının bulunduğu siyah çöp poşetleri görülüyor.
Bu bireyler, 19 Mart’ta Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınması ve tutuklamasının akabinde patlak veren hareketlere katıldıkları için tutuklanan bireyler.
10 Nisan’da tahliyesine karar verilen 102 şahıstan biri olan Ekin Baran Yalnız ile konuşuyoruz.
Bir firmada satış müdürü olarak çalışan 28 yaşındaki Yalnız, 19 gündür gözaltında ve tutuklu olduğunu söylüyor.
Bir protesto sonrası Saraçhane’den ayrılırken gözaltına alındığını anlatıyor.
Kendisi, Silivri’deki cezaevinde getirildikten sonra bir mühlet isimli mahkumlarla birebir koğuşta kalan tutuklulardan biri.
BBC Türkçe‘ye konuşan avukatlar, isimli mahkumlarla kalan birtakım tutukluların ruhsal ve fizikî şiddete maruz kaldığını anlatmıştı.
Adalet Bakanlığı’na bağlı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü, tutuklu ve isimli mahkumların birebir koğuşlarda kalmasına dair 8 Nisan’da yazılı açıklama yaptı.
Açıklamada bir isimli mahkumun tutuklu bir gence saldırdığına yönelik savlar yalanlandı.
Oda ve koğuş yerleştirmeleri yapılırken “Tutuklulara isnat edilen hatanın niteliği, güvenlik değerlendirmeleri ve tutukluların ferdî özellikleri dikkate alınmakta, farklı cürüm kümelerinden şahısların birebir ortamda bulunmamasına özel değer gösterilmektedir” denildi.
BBC Haliç Üniversitesi’nden öğrenciler CHP Şanlıurfa Milletvekili Mahmut Tanal ile poz veriyor. Ekin Baran Yalnız, bir müddet birlikte kaldığı isimli mahkumlarla sorun yaşamadığını söylüyor ve ekliyor:
“Sağ olsun onlar bize bu süreçte çok yardımcı oldular. Beşerler uyumadı yatağını bize bıraktı, o denli söyleyeyim. Daha sonrasında Saraçhane için başka bir koğuş oluşturuldu, bizi oraya naklettiler.”
Yalnız, tahliye edildikten sonra ne hissettiği sorusuna “Mutluyum, esasen niçin içerdeyim?” karşılığını veriyor ve öteki Saraçhane tutuklularının da en kısa müddette tahliye edilmesi daveti yapıyor.
‘KAMUOYU BASKISINDAN BİZE MAKUS DAVRANMADILAR’
İsmini vermek istemeyen erkek bir tutuklu, 22 Mart’ta Saraçhane’de gözaltına alındığını ve cezaevine getirilmeden evvel günlerce Vatan Caddesi’ndeki merkezde tutulduğunu söylüyor.
Tutuklu, Saraçhane’de gözaltına alınanlarla tıpkı koğuşta kaldığını belirtiyor ve şunları söylüyor:
“[Gardiyanlar] tahminen haklı olduğumuzu biliyorlardı, ya da kamuoyu baskısından korkuyorlardı. Bize o kadar berbat davranamadılar. Biz bunu hissettik.”
Gözaltı sürecinde şiddete maruz kaldığını anlatan tutuklu, “Sağlık raporları filan tutuldu, ancak işe fayda mı yaramaz mı Türkiye’de orasını bilemiyorum” dedi.
Serbest bırakılan tutuklulardan Ozan Gültekin, 5 no’lu E8 koşuğunda kaldığını, üçü nezarette olmak üzere toplam 20 gün “içeride” geçirdiğini söylüyor.
Gültekin, “Dışarıdaki kamuoyu baskısı bir nevi bizi çok güçlü bir biçimde çıkardı” diye konuşuyor ve yöneticilerin ve gardiyanların kendilerine sık sık “iyi misiniz? Bir gereksiniminiz var mı?” diye sorduğunu aktarıyor.
Serbest bırakılan tutuklu, bu durumu “Dışarıdaki kamuoyundan kaygılarından dolayıydı, çok aşikâr ediyordu çünkü” diye yorumluyor.
Gültekin “İçeri alındığımız günden itibaren ister istemez bir ümitsizlik da vardı ancak bir umut da vardı” diyor ve hala tutuklu olan onlarca gence şu iletisi veriyor:
“Hiçbiri ümitsizliğe kapılmasın, her vakit yanlarındayız. Bu süreçte de her vakit en büyük dayanağı bizler vermeye devam edeceğiz.”
‘İÇERİDE ÇOK KUVVETLİ BİR SÜREÇ GEÇİRDİK’
İsmini vermek istemeyen öbür bir erkek tutukluyla konuşuyoruz.
Toplam 18 gün tutuklu kaldığını aktarıyor ve “Özgürlüğün tadı farklı bir şey. İçeride de çok güçlü bir süreç geçirdik gerçekten” diyor.
Tutuklu, cezaevinde gardiyanlardan ve memurlardan makus muamele gördüğünü anlatıyor.
Cezaevinde geçirdiği müddette acile kaldırıldığını, tedavi görmek için nezarethanede saatlerce bekletildiğini söylüyor.
Serbest bırakılan tutuklu, gözaltı sürecinde kendisine karşıt kelepçe yapıldığını ve bir saat bu biçimde yerde bekletilirken darp edildiğini anlatıyor.
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, 1 Nisan’da yaptığı açıklamada berbat muamele tezlerini reddetmiş; aile görüşmeleri, sıhhat, hijyen barınma ve öteki temel hakların yasal garanti altında olduğunu vurgulamıştı.
Adalet Bakanı, kötü muamele ve azap argümanları hakkındaysa “İşkenceye sıfır tolerans siyasetini uygulamaya devam ediyoruz, bu husustaki kararlılığımızdan hiçbir vakit taviz vermedik” diye konuştu.
‘SİLİVRİ İŞİN EN GÜZEL KISMIYDI’
İsmini vermek istemeyen bir bayan tutuklu, gözaltı ve tutukluluk süreci hakkında “Silivri işin en uygun kısmıydı” diyor.
Tutuklu, Vatan Caddesi’nde tutulduğu nezarethanede yiyecek, içecek ve barınma bahislerinde düşünceler yaşadığını aktarıyor.
Gözaltına alınırken darp edilmediğini vurgulayan tutuklu, Marmara Ceza İnfaz Kurumu’nun bulunduğu yerleşkedeki hastaneye götürüldüğü ve burada işçi tarafından “sözlü tacize uğradığını”, isimli mahkumların “gözleriyle tacizine maruz kaldığını” söylüyor.
Saatlerce hastanenin nezarethanesinde bekletildiğini, mevzuyla ilgili milletlerarası kuruluşlara ve milletvekillerine şikayette bulunduğunu aktarıyor.
Tutuklu bayan, cezaevindeki süreç hakkında “Gerçekten bayan bayanın yurduymuş onu anlamış olduk hepimiz” diye konuşuyor ve ekliyor:
“Keşke bu türlü olmasaydı. Keşke kimse burada bu iğrenç muameleye maruz kalmasaydı.
“İçeride kalan arkadaşlarımın hepsi çıkacaklar. Ben çıktım, onların sesi olmaya devam edeceğim çıktığım için. Hiçbir halde hiç kimseden vazgeçmeyeceğim. İnandığım şeyden vazgeçmeyeceğim.”
Getty Images Ekrem İmamoğlu’nun 19 Mart’ta gözaltına alınmasının akabinde binlerce genç İstanbul’da protesto şovları düzenlemişti. NE OLMUŞTU?
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, 8 Nisan’da yaptığı açıklamada 20 başka soruşturmada 819 kişi hakkında kamu davası açıldığını duyurmuştu.
Bunlardan 278’inin tutuklu olduğunu söylemişti.
BBC Türkçe’nin 102 kişinin tahliye edilmesine dair gördüğü dokümana nazaran kararda “Atılı kabahatin kanunda belirlenen alt ve üst sonu, atılı hatanın CMK’nın 100. unsurunda belirtilen katalog hatalardan olmadığı, mevcut kanıt durumu, atılı hata tarafından kanıtların büyük oranda toplandığı, sanıkların tutuklulukta geçirdikleri süre” üzere etkenler göz önünde bulunduruldu.
Tahliye münasebetleri ortasında ayrıyeten “sanıkların büyük çoğunluğunun öğrenci olması, tahsil hayatlarının devam etmesi ve imtihanlarının bulunması, bir kısım sanıkların hastalıklarının bulunması, sanıkların kaçma kuşkularının bulunmaması” üzere faktörlere de yer verildi.
Savcılığın mahkemenin kararına itiraz hakkı bulunuyor.
Tahliye edilenler haricinde 18 Nisan’da birinci duruşmaları yapılacak onlarca öğrenci hala Silivri’deki hapishanede tutuklu bulunuyor.
