İşçiler, düşük ücretlerin yanı sıra bir de sigortasız çalıştırılma ile karşı karşıya kalırken, ‘sahte sigortalılık’ da yaygınlaşıyor: Usulsüzlük ‘yol’ olmuş!
Sosyal güvenlik denetmenleri ve Kayıt Dışı İstihdam ile Gayret (KADİM) servislerince yapılan çalışmalarda geçen yıl 19 bin 809 işyerinin kayıt dışı olduğu, 141 bin 462 kişinin kayıt dışı çalıştırıldığı tesipt edildi. Öbür yandan “sahte sigortalılık” da yaygınlaşıyor. O denli ki, 124 bin 982 işyeri denetlendi, 94 bin 740 düzmece sigortalı belirlendi.
SGK 2024 Faaliyet Raporu’na nazaran, 2024 yılı dördüncü çeyrek prestijiyle kayıt dışı istihdam oranı yüzde 26.27 düzeylerinde bulunuyor. Toplumsal güvenlik denetmenleri ve KADİM servisleri tarafından geçen yıl yapılan kontrollerde, 19 bin 809 adet iş yerinin kayıt dışı olduğu ve 141 bin 462 kişinin de kayıt dışı çalıştığı tespit edildi. KADİM servislerince gerçekleştirilen kontrollerde 1.4 milyon evrak incelendi. 119 bin 828 kişinin “tescilsiz sigortalı” olduğu tespit edildi.
94 BİN UYDURMA SİGORTALI
Sosyal güvenlik denetmenleri tarafından 124 bin 982 işyeri denetlendi. 21 bin 634 kişinin kayıt dışı çalıştığı belirlendi. 2 bin 114 işyeri uydurma çıktı. Tespit edilen geçersiz sigortalı sayısı ise 94 bin 740.
HİLELİ BOŞANMA
Aylık alabilmek için hileli boşanma yoluna da başvuruluyor. Rapora nazaran, boşandığı eşi ile birlikte yaşama nedeni ile yapılan kontrol sayısı 3 bin 2. Bu kontrollerde gelir/aylık kesilmesi teklifler kişi sayısı 2 bin 404.
206 BİN GEÇERSİZ SİGORTALI
Kurum tarafından 2016 yılında uydurma işyeri ve sigortalılığın tespiti projesi başlatılmıştı. Bu proje kapsamında şimdiye kadar yapılan kontrollerde 2 bin 949 işyerinin uydurma olduğu belirlendi. Uydurma sigortalı sayısı ise 206 bin 776. Terkini gereken yani tahsil edilmesi imkanlı olmayan borç meblağı ise yaklaşık 3 milyar lira.
386 İŞYERİNDEN 365’İ SAHTE
İş Yeri Karne Projesi kapsamında pilot vilayet olarak seçilen İstanbul’da uydurma iş yeri çalışması kapsamında 386 işyeri denetlendi. 365’inin geçersiz olduğu, bu işyerleri üzerinden kuruma 43 bin 276 uydurma sigortalı bildirildiği belirlendi.
İş Yeri Karne Projesi’nin uydurma işyeri tespit algoritması vasıtasıyla Türkiye geneli için uydurma olma ihtimali yüksek olan 16 farklı vilayette (İstanbul hariç) tescilli 100 işyeri belirlendi. Kontrol faaliyeti sonucunda 79 işyerinin düzmece olduğu ortaya çıktı. İşyerlerinden kuruma 5 bin 360 geçersiz sigortalı bildiriminde bulunulduğu tespit edildi. Bu proje kapsamında devam eden çalışmada, uydurma olma ihtimali yüksek olan 132 iş yeri için denetleme faaliyeti gerçekleştirildi. Bu iş yerlerinden 126’sı için sonuç alındı. Kontrol sonucunda 108 işyerinin sahte/kısmi uydurma işyeri olduğu belirlendi. Bu işyerleri aracılığıyla kuruma en az 13 bin 439 geçersiz sigortalı bildiriminde bulunulduğu tespit edildi.
