78. Cannes Film Festivali bu akşam başlıyor… Çoklu ilkler ve yeni soluklar
Bu gece, Robert de Niro’ya (1943) Onur Altın Palmiyesi verildikten sonra izleyeceğimiz açılış sineması de birinci kere bir birinci sinema: Üstelik, bir Fransız bayan direktörün, Amélie Bonnin’in (1983), yarış dışı sunulan özgün müzikal denemesi “Bir Gün Gitmek” (Partir un jour).
Ana seçkilerde yer alan direktörlerin yaş yelpazesi de, birinci kere bu derece dar; genç sinema birinci defa bu kadar uzun soluklu.
ÇOK RENKLİ TAZELİK
Altın Palmiye adayı 22 sinema ortasında, 36-44 yaş aralığında tam 10 direktör yer almakta. Birinci kere bu kadar ileri bir tarihte, şenliğin başlangıcına yalnızca dört gün kala resmi seçkilere eklenen dört yeni sinema ortasında, 35 yaşında Altın Palmiye adayı olan Çinli direktör Bi Gan da bulunuyor.
Bu ortada, üçüncü defa Altın Palmiye alma imkanını tekrar yakalayan ve adayların üst yaş sonunu oluşturan Belçikalı Dardenne kardeşlerin [Jean-Pierre (1951) ve Luc (1954)] ana kısımdaki varlığı, Juliette Binoche başkanlığındaki heyetin sıralamak zorunda kalacağı toplam direktör sayısını 23’e çıkarmakta.
Altını çizmemiz gereken bir nokta daha var: Resmi seçkilerin tümünde, yarış içi ya da dışı programlanan lakin hepsi Altın Kamera mükafatına aday 14 birinci sinema yer almakta. Bu sayıya, bağımsız yan kısım seçkilerinde izlenecek olan bir o kadar daha birinci sinema eklenince, genç sinemanın varlığı rekor bir seviyeye ulaşıyor. İtalyan direktör Alice Rohrwacher’in önderliğindeki Altın Kamera heyetini de güç ancak birebir oranda heyecan verici bir vazifenin beklediğini görüyoruz.
Genç bayan direktörler de seslerini birinci defa bu kadar yüksek perdeden duyuracaklar. Altın Palmiye’yi ikinci sefer alabilmeyi hedefleyen genç Fransız direktör Julia Ducournau (1983) ile birlikte, toplam bayan aday sayısı yediye ulaşıyor. Ayrıyeten “Belirli Bir Bakış” (Un Certain Regard) seçkisindeki 20 sinema ortasında bulunan 9 birinci sinemanın ikisi, çok uygun tanıdığımız iki bayan oyuncunun, Scarlett Johansson (1984) ile Kristen Stewart’ın (1990) birinci direktörlük denemeleri olma özelliğiyle farklı bir merak konusu oluşturmakta.
Kâğıt üzerinde yapılan bu sayısal değerlendirmelerin sanatsal seviyede pek bir manası olmasa da, önemli bir evrimi işaretlediğini söyleyebiliriz. 24 Mayıs akşamı verilecek mükafatlar, kuşkusuz bu bağlamda da değerlendirilecektir. Sonuçta, ana akım büyük üretimlerin, bilhassa de Hollywood sineması örneklerinin (Tom Cruise’un yorumladığı “Görevimiz Tehlike” serisinin son halkası gibi) müsabaka dışı özel kısımlara yönlendirilmesi, Altın Palmiye yarışına beklenmedik bir tazelik getirmiş.
Bu gençleşmenin, “kadınlaşmanın”, yenilikçi yaratıcı sinemasını desteklemenin yanı sıra, yıldız isimler da natürel ki unutulmamış. Fotoğrafçıların, isimlerini çığlık çığlığa tekrar ederek, bakışlarını bir an için de olsa kendi objektiflerine yöneltmeye çabalayarak, o “farklı” uçucu bakışı yakalamaya çalışacakları kırmızı merdivenler üzerinde, çok tanınmış ya da hiç tanınmamış “yıldızlar” yeniden gerdan kırıp uzunluk gösterecekler.
SICAK SAVAŞ GERÇEKLERİ DE TEKRAR PERDELERDE…
Bu gürültü patırtıdan sonra, salonların kapıları kapandığında, dünyamızın gerçekleri ve bu gerçekleri farklı lisanlarda yansıtan sinemalar gelecek önümüze. Ukrayna ve Gazze savaşlarının fecî gerçeği, birçoğu belgesel sinemalar eşliğinde tartışılacak.
Donald Trump’un geçen hafta, Amerika’ya satılan bütün yabancı sinemalara uygulamak istediği yüksek gümrük vergisi (eğer, alışıldığı üzere birkaç gün içinde geri adım atmazsa) herhalde sert tenkitlere amaç olacak. Halbuki, geçen yıl, İran kökenli Danimarkalı direktör Ali Abbasi’nin Altın Palmiye adayı sineması “The Apprentice”i izleyenler, Trump’ın kışkırtıcılığını, palavra söylemekte ve tüm suçlamaları reddetmekteki üstün yeteneklerini çok düzgün bildikleri için, bu duruma hiç şaşmıyorlar.
“Keşke Amerikalı seçmenler oy vermeden evvel bu sineması izlemiş olsalardı”, diyenleri de, “sinemanın gücünü abartan, saf, ütopist hayalperestler” olarak niteliyorlar…
FİLMLER
Bu yıl vefat eden Belçikalı bayan oyuncu Émilie Dequenne’e adanan resmi seçkilerin yarışlı ana kısmı:
Partir Un Jour, Amélie Bonnin Birinci Sinema – Yarış Dışı
The Phoeıcıan Scheme, Wes Anderson
Eddington, Ari Aster
Resurrection, Bi Gan
Jeunes Mères, Jean-Pierre Ve Luc Dardenne
Alpha, Julia Ducournau
Renoir, Hayakawa Chie
The History Of Sound, Oliver Hermanus
La Petite Dernıère, Hafsia Herzı
Sırat, Oliver Laxe
Nouvelle Vague, Richard Lınklater
Deux Procureurs, Sergei Loznıtsa
Fuorı, Mario Martone
O Agente Secreto, Kleber Mendonça Fılho
Dossıer 137, Dominik Moll
Un Sımple Accıdent, Jafar Panahı
Dıe My Love, Lynne Ramsay
The Mastermınd, Kelly Reıchardt
Woman And Chıld, Saeed Roustaee
Les Aıgles De La Républıque, Tarik Saleh
Sound Of Fallıng, Mascha Schılınskı
Romería, Carla Sımón
Sentımental Value, Joachim Trıer
